मेघसृजन

काल दुपारी ती बातमी धडकली आणि धक्काच बसला. अवघ्या ४६ व्या वर्षी कन्नड पॉवर स्टार पुनीत राजकुमार याचा हृद्यविकाराच्या झटक्याने मृत्यू. पहिल्यांदा कू मराठी अॅपवर जेव्हा ही बातमी वाचली तेव्हा विश्वासच बसला नाही. अशीच अफवा असेल असे समजून त्याकडे दुर्लक्ष केले. पण, नंतर विवध न्यूज चॅनेल्सवरूनही जेव्हा ही बातमी प्रसारित होऊ लागली तेव्हा मात्र मन सुन्न झाले. पुनीथ राजकुमारच्या जाण्याने संपूर्ण कन्नड चित्रपट सृष्टी दु:खाच्या खाईत लोटली गेली आहे. त्याच्या अशा अवचित जाण्याच्या बातमीने त्याच्या दोन चाहत्यांचाही हृद्यविकाराने मृत्यू झाला आहे तर एका चाहत्याने आत्महत्या ऐकल्याचे समजते. त्याच्यावर प्रेम करणाऱ्या त्याच्या चाहत्यांनाही ही बातमी पचवणे खूप अवघड गेले असणार. फिटनेस , अॅक्टिव्हनेस आणि दानशूरता यासाठी ओळखला जाणारा पुनीत असा जाऊ शकतो हेच मुळी अविश्वसनीय! मरणानंतरही तो आपले दोन्ही डोळे मागे ठेवून जातोय. ( त्याचे वडील, सुपरस्टार डॉ. राजकुमार यांनीच १९९४ सालीच आपल्या कुटुंबातील सर्वांनीच नेत्रदान करावे   अशी तरतूद केली आहे.)   एक कलाकार म्हणून तर तो ग्रेट होताच पण माणूस म्हणूनही तो...

आपली मानसिकता , आपला दृष्टीकोन, आपले विचार , या गोष्टींमुळे आपल्याला आपल्या ताकदीचा कधी अंदाजच येत नाही. मानसिक तणाव , विचारातील गोंधळ , नकारात्मक विचार , निराशा , राग या सगळ्यांचा आपल्या प्रगतीवर विपरीत परिणाम होत असतो. या सगळ्यांपासून स्वतःची सुटका करून घेणं तसं सोपं आहे. गरज आहे ती ठामपणे निश्चय करण्याची. Image source : Google दिवाळीच्या मुहूर्तावर घराची साफसफाई झाली असेल तर याच मुहूर्तावर एकदा अंतर्मनाची साफसफाई करून तिथे उर्जेचा , उत्साहाचा , दिवा लावण्याचा संकल्प करूया. पहिली स्वच्छता करायची आहे ती , भीतीची. भीती कशाचीही असू शकते. अगदी लोक काय म्हणतील इथपासून ते आपल्याला जमलंच नाही तर ? आपण अपयशी झालो तर ? अशा कल्पनांनी मनात असा काही ठिय्या मांडलेल असतो की , कुठल्याही गोष्टीची सुरुवात करण्यापूर्वीच काही लोक हातपाय गाळून बसतात. अपयश आले तरी कोणी तुम्हाला खाऊन टाकणार नाही. उलट त्यातून तुम्हाला नवीन काही तरी शिकायला मिळेल. म्हणून अपयश आले तरी त्याकडे एक धडा म्हणून पाहिल्यास त्याची भीती राहणार नाही. अपयश ही यशाची पहिली पायरी आहे असे म्हटले जाते. पण जर या पायऱ्या सारख्...

एखाद्या कामाची सुरुवात करण्यापूर्वी , एखादी नवे कौशल्य शिकण्यापूर्वी, एखादी नवी कल्पना सत्यात उतरवण्यापूर्वी , आपल्या मनात बरेच प्रश्न थैमान घालत असतात. आता हे मला जमेल का ? मी ठरवतोय तसं नाही घडलं तर ? आता याचा काही फायदा होईल का ? इतका वेळ देणं शक्य होईल का ? असे असंख्य प्रश्न कुठून उगम पावतात माहितीये ?   Image source : Google आपलं रुटीन लाईफ सोडून आपण काही तरी वेगळं करण्याचा प्रयत्न करतो ना तेव्हा आपलं मन विनाकारण असहकार पुकारतं. का तर मनालानव्याने काही व्याप नको असतात. आहेत त्याचाच गुंता सोडवता सोडवता त्याला थकवा आलेला असतो. मग मन अनेक करणं द्यायला सुरुवात करतं. त्यातूनच आपल्या मनात यशाबद्दल संभ्रम आणि अपयशाची भीती बसते. अपयशाची ही भीती सर्वांनाच वाटत असते पण , या अपयशाच्या भीतीवर मात करण्यासाठी काही तरी केलं पाहिजे. जेणेकरून आपणच आपले पाय मागे खेचतोय असे होणार नाही.   यापूर्वी आपण कधी केलय का असलं काही? नाही ना ? मग आत्ता अचानक उठून काहीही करण्यात काय हाशील आहे ? आपल्याला इतकी धावपळ दगदग झेपणार नाही. घर सोडून जायचं पण , मग घरच्या जबाबदाऱ्या कोण बघणार...

ध्यान, मेडिटेशन, माइंडफुलनेस किंवा जागरूकता असे शब्द वाचनात किंवा ऐकण्यात आले तर आपल्याला वाटते की यासाठी आपल्याला खूपच गंभीर होऊन जगावं लागेल किंवा यागोष्टी म्हणजे एक फार मोठे गूढ आहे. अर्थात या गोष्टी सहज शक्य नाहीत असा आपला समज असल्याने आपल्याला असे वाटते की, ध्यान करण्यासाठी, मेडिटेशन करण्यासाठी खास वेळ काढावा लागतो आणि अशा व्यक्तिमध्ये खूप मोठा बदल होतो.   Image Source : Google तुम्हालाही असे वाटत असेल तर, हा एक गैरसमज आहे. मेडिटेशन म्हणजे खूप काही गंभीर प्रकार नाही. अगदी रोजची दैनंदिन कामे करता करताही आपण मेडिटेशन करू शकतो. असं मी नाही तर प्रसिद्ध हॉलीवूड अभिनेता रसेल ब्रॅंडचे मत आहे.   त्याच्या मते मेडिटेशन केल्याने आणि माइंडफुलनेसचा सराव केल्याने, मनात येणारे विचार आणि भावना यांच्याकडे तटस्थतेने पाहण्याची कला मिळाली.   माइंडफुलनेसचा हसतखेळत सहजतेने अनुभव कसं घ्यावा ही संगण्यासाठी त्याने स्वतःचा पॉडकास्ट सुरू केला आहे. माइंडफुलनेस किंवा मेडिटेशनल सुरुवात केल्याने आपल्या नकारात्मक विचारांवर विजय मिळवता येतो. बाहेरच्या कोलाहलातही शांतता मिळते. त्यामुळे ...

पैशाने आनंद विकत घेता येत नाही हे जितकं खरं आहे तितकंच हेही खरं आहे, की पैशशिवाय आनंदीही राहता येत नाही. पैसा सर्वस्व नसला तरी, आवश्यक तरी नक्कीच आहे. पैशाची उणीव किंवा आवश्यक तितका पैसा हातात नसेल तर काय अडचणी निर्माण होऊ शकतात किंवा होतात ही आपण सर्वचजण अनुभवत असतो.   Image source : Google पैशाबद्दल आपण चुकीच्या भावना किंवा गैरसमज बाळगल्याने आपल्यापासून पैसा कसा दूर जातो ही आपण मागच्या लेखात पहिलंच आहे. मग हवा तितका पैसा मिळवायचा असेल तर काय करावं लागेल. तर त्यासाठी आधी विश्वास ठेवावा लागेल की, आपल्याला हवा तितका पैसा या जगात उपलब्ध आहे आणि तो आपल्यालाही मिळणार आहे.   आपल्याला पैसा मिळणार आहे हा विश्वास ठेवून तुम्ही फक्त ‘असेल माझा हरी तर देईल खाटल्यावरी असं म्हणत बसायचं नाहीये. तर त्यासाठी तुम्ही जे काम करू शकता, जे कष्ट करू शकता जे प्रयत्न करू शकता तेही करायचेच आहेत. फक्त विश्वास ठेवून नाही तरी विश्वासाने प्रयत्न करूनच आपल्याला आपले इच्छित ध्येय साध्य करता येतं एवढं लक्षात ठेवा.   एक मुलगा होता ज्याला कॉमेडी करण्याची खूप आवड होती. त्याचे वाडीलही उत्तम विनो...

रोज उठून तुम्हाला त्याच त्या समस्यांना तोंड द्यावे लागत आहे का? रोज उठून आज हे बिल भरायचं राहिलं, एवढे पैसे कुठून आणू? घराचं भाडं तटलेय? फोनचा रीचार्ज संपला? हेच प्रश्न तुमच्याही डोक्यात थैमान घालतात ? आपल्या गरजा आणि आपली कमाई यांचा मेळ बसत नाही? बरोबर ना? जगातील काही लोकांकडे हवा तितका पैसा आहे आणि काही लोकांकडे मात्र आपल्या मूलभूत गरजा भागवण्या इतकाही पैसा नाही, असे का? काही लोकांना आयुष्यात कधी पैसा कमी पडत नाही आणि काही लोकांना मात्र तो कधीच पुरत नाही. कितीही पगार असो काही लोकांच्या हातात पैसा टिकतच नाही, अशीही माणसे तुम्ही पहिली असतील. Image source : Google   कितीही प्रगती करण्याचा पुढे जाण्याचा प्रयत्न केला तरी आहे तिथेच अडकून पडल्यासारखे वाटते. पैसा हा सर्वांसाठीच एक महत्वाची गरज आहे. सारे काही पैशानेच होते असे नाही पण पैसा असल्याशिवाय काही होत नाही हेही तितकंच खरं. पैसा बघण्यापेक्षा मन बघा ही सांगणं सोपं आहे, पान एक टप्प्यावर तुमच्याकडे पैसे आहेत का? असतील तर किती आहेत? या सगळ्या गोष्टी खूप महत्वाच्या ठरतात.   आपल्याकडे पैसा येत नाही किंवा टिकत नाही असे जर तु...

लिहिल्याने मनातील भावनांना बाहेर येण्याचा मार्ग सापडतो. आज सोशल मिडीयाच्या जमान्यात प्रत्येकालाच रोज काही ना काही नवी पोस्ट करायची असते त्यामुळे भावनांची अभिव्यक्ती होऊन जातेच. आपल्या मनात दररोज कितीतरी विचार येतात आणि त्यातील कोणता तरी एक विचार आपल्या मनाची पकड घेतो आणि दिवसभर आपण त्याच मूड मध्ये राहतो. सकाळी उठल्या उठल्या अचानक आपल्याला एखादी जुनी वाईट घटना आठवली की सकाळी-सकाळीच आपला मूड बिघडून जातो. सकाळचा मूड सावरण्यासाठी मी स्वतःला कृतज्ञता व्यक्त करण्याची सवय लावून घेतली.   यामुळे सकाळी-सकाळी काहीही भलते सलते आठवून त्याच विचारात कैद होण्यापेक्षा कृतज्ञतेची पवित्र भावना मनात ठेवून दिवसाची सुरुवात केल्याने मन प्रसन्न होते. विशेषत: एखाद्या अवघड पेचात अडकलो असू तर अशावेळी मनातील आंदोलने नियंत्रित करण्यास या सवयीचा फारच चांगला उपयोग होतो.   लॉकडाऊनच्या काळात एकतर बाहेर येण्या-जाण्यास मज्जाव, चोहोबाजूंनी कोरोना, वाढती रुग्ण संख्या, मृतांचा वाढता आकडा, या आणि अशाच बातम्यांचा भडिमार, उद्या काय होईल, याची अनिश्चितता अशा काळात या सवयीने मला मनाची स्थिरता राखण्यास मदत केली....

Image Source : Google खूपच दूरवर आलो नाही का चालत चालत? परत जायला हवं. घर आपली वाट पाहत असेल. कदाचित रूसलंही असेल आपल्यावर लवकर आलो नाही म्हणून. घरचा रुसवा कसा काढावा या कल्पनेतच परतीचा रस्ता पकडला. शोधत शोधत ओळखीच्या वाटा, पोहोचलो एकडाशी आपल्या घराशी. आपलंच घर पण वाटेवरच्या खाणाखुणा खूपच बदलेल्या. ती जुनी गजबज नव्हती, गोंधळ नव्हता. गर्दी वाहत होती, तिला क्षणभरही उसंत नव्हती, धावण्याच्या स्पर्धेत उतरलेली यंत्र कुणासाठी थांबतील? गजबज असली तरी त्यात जीव होता, ओलावा होता, कुठून तरी एक हाक आपल्यासाठीही येईल, कोणीतरी आपल्यालाही ओळख देईल याची खात्री होती. यंत्र का कुणाला ओळख देतात? त्यांना माझ्या घराशी काही देणं-घेणं असण्याचंही कारण नव्हतं. मग कशा-बशा चुकून-माकून राहिलेल्या खाणाखुणांनी बुजरेपणाने दाखवली ओळख. त्याच ओशाळ ओळखींचा आधार घेत पोहोचले घरापाशी.   घर तरी किमान ओळख दाखवेलच अशी आशा होती. शेवटी आपलंच ना ते? दरवाजे होते तसेच, डोळ्यात ओळख लपवून. पूर्वी मी दिसता क्षणी लकाकायचे त्यांचे डोळे. आता डोळे होते, डोळ्यात ओळख होती पण आता त्यात लकाकी नव्हती. थकले होते बहुधा वाट पाहून. त्...

Image source : Google मनाला ताजेतवाने आणि सशक्त ठेवण्यासाठी रोज सकारात्मक विचारांचे खाद्य देण्याची गरज असते. रोजचा दिवस आनंदी जाणार की उदास हे तुमच्या परिस्थितीपेक्षा जास्त मन:स्थितीवर अवलंबून असते आणि मन:स्थिती तुमच्या विचारांवर अवलंबून असते. विचार आणि भावना यांचा संयोग जुळून आला की ती आपण त्याच भावनेच्या लाटेवर स्वार होतो.   दिवासभराचा आपला मूड कसा राहणार हे ठरवणे आपल्या हातात आहे. त्यासाठी फक्त आपल्याला स्वतःशी होणारा संवाद तपासावा लागेल आणि तो जर चुकीचा होणार असेल तर जाणीवपूर्वक बदलावा लागेल. इथे काही सकारात्मक वाक्यांची यादी देत आहोत, ती वाचा आणि त्यातून तुम्हाला योग्य वाटतील अशा सकारात्मक विधानांची निवड करून ती तुमच्या मोबाईलमध्ये कॉपी करून ठेवू शकता किंवा पाठ करू शकता. १. मी या नव्या दिवसाचे अतिशय आनंदाने, आशावादी होऊन आणि विश्वासाने स्वागत करत आहे. २. आजचा दिवस माझ्यासाठी अतिशय आनंदाचा आणि उत्साहाचा असणार आहे.   ३. मी माझ्यातील नाकारात्मकता, चिंता, भय बाहेर सोडत आहे आणि या विश्वातील सकारात्मक ऊर्जा माझ्यामध्ये सामावून घेत आहे. ४. मी शांतता, प्रसन्नता आणि...

आज १५ ऑक्टोंबर भारताचे माजी राष्ट्रपती डॉ. अब्दूल कलाम यांचा जन्मदिन. आजचा दिवस संपूर्ण जगभर विद्यार्थी दिन म्हणून साजरा केला जातो. २००२ ते २००७ या कालावधीत डॉ. कलाम यांनी भारताचे अकरावे राष्ट्रपती म्हणून कार्यभार सांभाळला. या कालावधीत ते ‘जनतेचे राष्ट्रपती’ म्हणून ओळखले जाऊ लागले.   Image source : Google त्यांची मेहनत, त्यांची तळमळ, त्यांची विज्ञाननिष्ठा आणि दृढनिश्चय या सगळ्या गोष्टी पाहता डॉ. कलाम हे आधुनिक काळातील विद्यार्थ्यांसाठी एक मृतीमंत आदर्श आहेत. शेवटच्या श्वासापर्यंत त्यांनी आपला ज्ञान दानाचा वसा सोडला नाही. कर्मरत राहणे म्हणजे काय हे त्यांच्या जीवन प्रवासाकडे पाहिल्यानंतर लक्षात येते. असे कलाम सर संपूर्ण जगाला आदर्श वाटतात म्हणूनच संयुक्त राष्ट्राने त्यांचा जन्मदिवस हा जागतिक विद्यार्थी दिन म्हणून घोषित केला आहे.   डॉ. कलामांना शिक्षकांप्रती खूपच आदर होता. त्यांच्या मते शिक्षकच समाजाची उत्तम बांधणी करू शकतात. विद्यार्थी आणि राष्ट्र उभारण्याची क्षमता ही फक्त शिक्षकांच्यातच असते.   डॉ. कलाम हे आजच्या पिढीसाठी आणि येणाऱ्या पिढ्यांसाठीही आदर्शच राहतील...

शनिवार किंवा रविवारचा दिवस म्हटले की, चिकन किंवा मटणची आठवण येतेच. एका सर्वेक्षणानुसार भारतात जवळपास ७३% लोक मांसाहार करतात. आता मटण किंवा चिकन आपण कसे आणतो? कसे म्हणजे काय, रविवारी सकाळी थोडं उशिरा उठून चिकन किंवा मटणाच्या दुकानात जायचे, तिथला दुकानदार आपल्याला हवे तेवढे मटण किंवा चिकन आपल्यासमोरच कापून वजन करून देतो मग ते आपण काळ्या कॅरीबॅगमधून घरी आणायचे. हो ना?   तुम्ही इतर कुठलाही किराणा जेव्हा खरेदी करायला जाता तेव्हा दुकानदार जे काही पुडीत बांधून देईल ते घेऊन येता का? नाही. अगदी साधा अंघोळीचा किंवा कपडे धुण्याचा साबण जरी आणायचा म्हटले तरी आपण आपल्या चॉइसने आणतो. कुणी व्हीलचा साबण वापरत असेल तर कुणी टाईडचा. ज्याच्या त्याच्या इच्छेचा विषय. पण मटण किंवा चिकनच्या बाबतीत मात्र आपल्या हाती असा चॉइस अजिबात नसतो. तो दुकानदार जे काही देईल तेच घेऊन यावे लागते.   चिकन-मटण म्हणजे अनेकांसाठी जीव की प्राण! आपण खातो ती ते चिकन-मटण कुठून येते. या कोंबड्यांना किंवा बकऱ्यांना काय खायला घातले जाते? अशी कुठलीही चिकित्सा करता येत नाही कारण, तशी सोयच नसते. मग त्या चिकन-मटणचा दर्जा कस...